Wybitni i sławni absolwenci

Prof. dr hab. Janusz Krause (1939 – 2007)

Urodził się w roku 1939, liceum ukończył w 1957 r. Po maturze miał roczną przygodę z WAM (Wojskową Akademią Medyczną) w Łodzi. Za samowolny wyjazd na pogrzeb swego dziadka, otrzymał karę dyscyplinarną. Na uczelnię nie powrócił i resztę zasadniczej służby wojskowej odbył w zwyczajnej jednostce. Po obyciu służby wojskowej podjął studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, które ukończył w 1965 roku i pozostał na uczelni jako nauczyciel akademicki. Utworzył pierwszą w Europie (może na świecie?) Pracownię Konserwacji Metali. Według dostępnych danych był pierwszym na świecie specjalistą od konwisarstwa. Jego praca polegała na renowacji, przywracaniu dawnej świetności licznych zabytków wykonywanych z cyny i matali kolorowych. Przed wiekami panował zwyczaj pochówku przedstawicieli rodów magnackich, królów i władców właśnie w sarkofagach wykonywanych z cyny. Z upływem czasu sarkofagi i inne rękodzieła artystyczne wykonywane z metali ulegały powolnej korozji i dewastacji. W Polsce samych sarkofagów jest około 50, wszystkie były pod opieką profesora. Cały czas prowadził badania naukowe i osobiście zajmował się renowacją zabytków. Stopień doktora otrzymał w 1974, tytuł profesora w 1999 roku. Z czasem stał się ekspertem na miarę światową od konserwacji i renowacji zabytków wykonywanych z cyny i stopów metali kolorowych. Był autorem licznych ekspertyz, sprawował często bezpośredni nadzór konserwatorski nad zabytkami poza granicami : we Francji, Serbii, Słowacji, na Węgrzech, Rosji a nawet w Kambodży. Uratował przed całkowitą dewastacją m. innymi warszawskie pomniki : Adama Mickiewicza, ks. Józefa Poniatowskiego, Fryderyka Chopina, wiele metalowych elementów zabytków Płocka, Torunia. Zajął się także pomnikiem naszej wrzesińskiej damy – Marii Konopnickiej, przywracając jej dawną świetność. W gabinecie dyrektora wrzesińskiego liceum dumnie stoi popiersie patrona szkoły Henryka Sienkiewicza. Wykonane pierwotnie z gipsu zostało przypadkowo poważnie uszkodzone. Znalazło się jednak w rękach profesora, który nie tylko posklejał popiersie, dodatkowo pokrył powłoką metalową (specjalnym stopem z dodatkiem miedzi). Popiersie zamierzał profesor wręczyć osobiście dyrektorowi Zenonowi Suchorskiemu podczas uroczystości 50 lecia uzyskania matury (1957 – 2007). W życiu można, a nawet trzeba mieć plany, jednak o ich realizacji decyduje ktoś inny. Paradoksalne, gdyby nie pogrzeb dziadka, Janusz Krause byłby pułkownikiem – lekarzem, a nie znanym na całym świecie specjalistą od renowacji i konserwacji zabytków z metali. Podczas uroczystości 50 lecia odnowionego Henryka Sienkiewicza wręczył dyrektorowi Roman Tutak, jego największy przyjaciel, który w wolnych chwilach pomagał swemu koledze w przywracaniu wielu, wielu zabytkom dawnej świetności.

Piotr Pierański, profesor doktor habilitowany

Urodził się w 1946 roku w Liskowie k. Kalisza. Z Wrześnią związał się przez ojca, który został tu dyrektorem Technikum Weterynaryjnego. Zainteresowania naukowe wykazywał już w liceum wrzesińskim, w którym razem ze swoim bratem bliźniakiem zdał maturę w 1963 roku. W 1969 roku uzyskał magisterium na Wydziale Fizyki i Chemii UAM i wybrał karierę naukową, podejmując pracę w Instytucie Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu. Tu w 1974 roku uzyskał doktorat, a w 1985 roku w Instytucie Fizyki Jądrowej w Krakowie habilitację. W latach 80. odbył intensywne staże w zagranicznych ośrodkach naukowych. W 1994 roku uzyskał tytuł profesora. Przedmiotem jego zainteresowań naukowych jest teoria węzłów oraz problematyka kryształów konforemnych. Od 1996 roku jest pracownikiem naukowym Politechniki Poznańskiej, prowadzi też pracę dydaktyczną ze studentami.

Paweł Pierański, profesor doktor habilitowany

Urodził się w 1946 roku w Liskowie k. Kalisza. Naukę szkolną rozpoczął już we Wrześni, dokąd przeprowadziła się jego rodzina. W 1959 roku ukończył tu Szkołę Podstawową nr 2, a potem – w 1963 – liceum ogólnokształcące. Podobnie jak brat już w szkole wykazywał zainteresowania naukowe i dlatego, po uzyskaniu magisterium na Wydziale Fizyki i Chemii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, podjął pracę naukową na Politechnice Poznańskiej. W 1971 roku przeniósł się na Uniwersytet Paris-Sud, gdzie uzyskał doktorat. Pozostał we Francji, gdzie w Laboratorium Fizyki Ciała Stałego w Orsay jest profesorem, specjalistą w dziedzinie ciekłych kryształów, światowym autorytetem w tej dziedzinie.

Janusz Gołaski, profesor doktor habilitowany

Urodził się w 1929 roku. Maturę w liceum wrzesińskim zdał w 1950 roku. Ukończył studia na Wydziale Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej. Po studiach pracował m.in. w Katedrze Geode204 Państwowe Gimnazjum i Liceum we Wrześni w czasach PRL (1945-1989) zji Akademii Rolniczej w Poznaniu i z tą uczelnią związał swą dalszą karierę. Tu w 1964 roku uzyskał doktorat, a w 1970 roku habilitację. W 1988 roku uzyskał tytuł profesora. Zajmuje się naukowo historią i teorią mapy, badaniem zmian środowiska na podstawie źródeł kartograficznych oraz opracowywaniem nazw miejscowych na mapach. Na macierzystej uczelni pełnił funkcję kierownika Katedry Geodezji.

Wiesława Salwa-Żurawska, profesor doktor habilitowany nauk medycznych

Urodziła się w 1933 roku we Wrześni, jako córka adiutanta 68 pp Aleksandra Salwy i Marii z Rajewiczów. W czasie okupacji uczęszczała na tajne komplety, co umożliwiło jej zdanie matury w liceum wrzesińskim już w 1950 roku. W 1955 roku ukończyła studia medyczne w Poznaniu. W 1961 roku uzyskała doktorat na Akademii Medycznej w Poznaniu, a w 1968 roku habilitację. Tytuł profesorski uzyskała w 1977 roku. Jako naukowiec na Akademii Medycznej w Poznaniu zajmuje się przede wszystkim diagnostyką jak i opracowaniem naukowym patomorfologii chorób nerek oraz patomorfologii nowotworów, jako wykładowca histopatologią. W latach 1990–2002 była kierownikiem Katedry Patomorfologii Klinicznej Akademii Medycznej w Poznaniu.

Eugeniusz Ziętek, profesor doktor habilitowany nauk medycznych (1930-2006)

Urodził się w roku 1930 we Wrześni. Maturę w liceum wrzesińskim zdał w 1950 roku, po czym kolejno ukończył dwa fakultety – w 1954 roku stomatologię na Akademii Medycznej w Poznaniu i medycynę w 1959 roku na Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. Po studiach odbył 2-letnią służbę wojskową jako lekarz, a później rozpoczął pracę w Klinice Otolaryngologii PAM, przechodząc wszystkie szczeble kariery naukowej. Doktorat uzyskał w 1970 roku, habilitację w 1980 roku, profesorem tytularnym został w 1995 roku, a zwyczajnym w 1996 roku. W latach 1986–2002 był kierownikiem Kliniki Otolaryngologicznej PAM. Opublikował ponad 200 prac naukowych, odbył staże zagraniczne w USA, Francji i Niemczech. Był członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Otolaryngologów i Chirurgów Głowy i Szyi, wpisany został do Księgi Naukowców przełomu XX i XXI wieku.

Leszek Gołaski, profesor doktor habilitowany (1933-2011)

Urodził się w 1933 roku w Szczytnikach Czerniejewskich. Po maturze w liceum wrzesińskim w latach 1951-1955 studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Wrocławskiej. Jeszcze jako student związał się zawodowo z tą uczelnią, przechodząc szczeble kariery od asystenta do docenta. W latach 1960–1965 pracował równocześnie w Centrum Badawczo-Rozwojowym Przemysłu Węgla Brunatnego we Wrocławiu. W 1986 roku przeszedł do pracy na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach, gdzie przez dwie kadencje był prorektorem, a przez kolejne dwie prodziekanem na Wydziale Budownictwa. Na tym wydziale utworzył Katedrę Wytrzymałości Materiałów. W 1993 roku uzyskał tytuł profesora. Naukowo zajmował się wytrzymałością materiałów niejednorodnych, kierował badaniami nad wytrzymałością metali w niskich temperaturach. Brał udział w europejskim programie badawczym zmierzającym do zwiększenia trwałości mostów.

Zbigniew Dworecki, profesor doktor habilitowany

Urodził się w 1932 roku w Witkowie. Naukę szkolną rozpoczął w Witkowie, tam też spędził z rodziną okupację hitlerowską. Liceum rozpoczął w Gnieźnie, ale po służbowym przeniesieniu ojca ukończył, w 1952 roku, liceum wrzesińskie. W latach 1952-1955 odbył służbę wojskową i pracował jako robotnik. Maturę zdał w 1955 roku w Poznaniu, po czym podjął studia historyczne na UAM. Po uzyskaniu magisterium pozostał na uczelni na Wydziale Filozoficzno-Historycznym w Katedrze Historii Polski XIX i XX wieku. W 1966 roku uzyskał doktorat, a w 1976 roku habilitację. Pracuje w Instytucie Historii UAM w Poznaniu prowadząc wykłady oraz seminaria z najnowszej historii Polski. Posiada poważny dorobek naukowy z zakresu historii XIX i XX wieku i socjologii. Jest członkiem towarzystw naukowych. W 1991 roku został profesorem UAM, a w 1995 roku uzyskał tytuł profesora.

Ireneusz Pawlak, ksiądz profesor doktor habilitowany

Urodził się w 1935 roku we Wrześni. Po maturze przez rok w pracował w PZGS Września, po czym wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie i w 1960 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Po krótkim wikariacie w Pleszewie podjął specjalistyczne studia z zakresu muzyki i muzykologii na KUL-u, gdzie uzyskał magisterium. W latach 1965-1970 był dyrektorem Chóru Katedralnego w Gnieźnie i wykładowcą w tamtejszym seminarium. W roku 1970 powrócił na KUL jako pracownik naukowy i tam uzyskał doktorat i habilitację z zakresu muzyki kościelnej. Od 1995 roku jest profesorem. Jego dorobek naukowy obejmuje około 200 publikacji, jest też autorem pieśni kościelnych opublikowanych w autorskim zbiorze. Na KUL-u prowadzi również chór Schola Gregoriana. Jest członkiem m.in. Związku Kompozytorów Polskich.

Marek Kraska, profesor doktor habilitowany

Urodził się w 1936 roku w Pyzdrach. Po maturze w liceum wrzesińskim w 1954 roku pracował zawodowo i uczył się w szkole pomaturalnej. W latach 1961–66 odbył studia biologiczne na UAM, po czym pozostał na uczelni jako pracownik naukowy na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi. W 1973 roku uzyskał doktorat, a w 1987 habilitację, specjalizując się w biologii środowiska wodnego, w tym szczególnie jezior lobeliowych występujących na Pojezierzu Pomorskim. W 1991 roku został profesorem UAM, a 1994 roku uzyskał tytuł profesorski. Jest kierownikiem Zakładu Ochrony Wód przy Wydziale Biologii UAM. Jego dorobek naukowy obejmuje około 150 publikacji. Jest członkiem krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych.

Jerzy Sowiński, profesor doktor habilitowany nauk medycznych

Urodził się w 1941 roku w Gdańsku, ale po wojnie zamieszkał z matką i bratem (Niemcy zamordowali ojca) w Czeszewie, pow. wrzesiński. Tam ukończył szkołę podstawową, a potem w 1958 roku liceum wrzesińskie. Po maturze podjął studia na Akademii Medycznej w Poznaniu, a po ich ukończeniu, pracę lekarza, specjalizując się w endokrynologii. W 1970 roku został pracownikiem naukowym poznańskiej AM, gdzie w 1975 roku uzyskał doktorat, a w 1988 roku habilitację. W 1992 roku uzyskał tytuł profesora i kierownictwo Kliniki Endokrynologii Instytutu Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Poznaniu. W latach 90. pełnił też funkcje prodziekana Wydziału Lekarskiego i prorektora AM. W dorobku naukowym posiada około 250 publikacji. Oprócz pracy lekarza jest wykładowcą AM. Jest też jednym z niewielu specjalistów w zakresie medycyny nuklearnej.

Laura Spychaj-Wołowicka, profesor doktor habilitowany nauk medycznych

Urodziła się w 1932 roku w Cieślach Wielkich w powiecie wrzesińskim. Po maturze wstąpiła na Wydział Lekarski Uniwersytetu Poznańskiego. Uczelnię tę ukończyła w roku 1957 i z nią związała później swe życie zawodowe i naukowe. Jako specjalizację wybrała anestezjologię i intensywną terapię. Oprócz pracy lekarza ratującego życie i leczącego pacjentów w krytycznym okresie choroby lub po wypadku, jest też nauczycielem akademickim na AM w Poznaniu, gdzie pełniła również funkcję dziekana. Była też kierownikiem Kliniki Intensywnej Opieki Medycznej i Leczenia Bólu AM. Opublikowała ponad 350 prac naukowych. Jest członkiem międzynarodowych organizacji medycznych.

Włodzimierz Dolata, profesor doktor habilitowany

Urodził się w 1942 roku we Wrześni. Naukę szkolną rozpoczął po wojnie w SP nr 3, a zakończył maturą w liceum wrzesińskim, w roku 1960. Po studiach w Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu uzyskał w 1965 roku dyplom magisterski i rozpoczął pracę jako technolog w Zakładach Mięsnych w Gnieźnie. Po dwóch latach wrócił na uczelnię na Wydział Technologii Żywności i tu rozpoczął pracę naukową, w wyniku której uzyskał w 1975 roku doktorat. W 1992 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk rolniczych. W latach 80. i 90. pełnił różne funkcje kierownicze w AR w Poznaniu, m.in. Prodziekana d.s. Nauki na Wydziale Technologii Żywności. Jego specjalnością naukową jest technologia i chemia żywności pochodzenia zwierzęcego. W 1999 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 2002 roku profesora zwyczajnego.

Bogdan Walczak, profesor doktor habilitowany

Urodził się w 1942 roku w Miłosławiu. Naukę szkolną rozpoczął w SP w Miłosławiu, a zakończył w 1960 roku maturą w liceum we Wrześni. Po studiach polonistycznych na UAM w Poznaniu, pozostał na uczelni, rozpoczynając w ten sposób karierę naukową od asystenta stażysty. W 1974 roku uzyskał doktorat, a w 1991 roku habilitację. Jego specjalnością naukową jest językoznawstwo polonistyczne i slawistyczne. W 1995 roku uzyskał tytuł profesora. W latach 1993-99 był Dziekanem Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej, a od 1999 roku Prorektorem UAM. Oprócz pracy naukowej i dydaktycznej na uniwersytecie – wykłady z historii języka i gramatyki historycznej – pracuje w Komitecie Językoznawstwa PAN, jest też członkiem towarzystw naukowych. W swym dorobku posiada ponad 500 publikacji naukowych i popularno-naukowych, w tym współautorstwo „Słownika gwary miejskiej Poznania”.

Juliusz Pernak, profesor doktor habilitowany inżynier

Urodził się w roku 1949 we Wrześni. Po maturze podjął studia na Wydziale Technologii i Inżynierii Politechniki Śląskiej. Ukończył je w 1971 roku, a już w 1975 roku uzyskał doktorat na Wydziale Chemicznym Politechniki Poznańskiej, w 1983 roku natomiast stopień doktora habilitowanego na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej. Od 1994 roku jest profesorem. Największe osiągnięcia naukowe posiada w dziedzinie syntezy nowych związków organicznych czynnych biologicznie, w jego dorobku znajduje się kilkanaście opracowań i ekspertyz dla przemysłu chemicznego, w tym także zagranicznego, posiada też patenty polskie i zagraniczne. Współpracuje z zagranicznymi instytutami i uczelniami, jest członkiem krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych. Pełnił funkcję dziekana Wydziału Technologii Chemicznej PP.

Marian Kowalczyk, profesor doktor habilitowany inżynier (1935-2002)

Urodził się we Wrześni w rodzinie nauczycielskiej. Po maturze odbył studia na Politechnice Poznańskiej, uzyskując dyplom magistra inżyniera mechanika. W 1958 roku rozpoczął pracę zawodową w HCP Poznań, później związał się z Politechniką Poznańską, gdzie przeszedł wszystkie szczeble kariery nauczyciela akademickiego – od asystenta do profesora. Działalność naukową i dydaktyczną skupił wokół problematyki silników wysokoprężnych, z tego też zakresu uzyskał stopnie doktora i doktora habilitowanego oraz opublikował blisko 200 prac naukowych, w tym patentów. Aktywnie pracował w rozmaitych organizacjach naukowych, w tym PAN-ie oraz współpracował z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowymi i przemysłowymi. Zmarł w 2002 roku w Poznaniu i tam został pochowany.

Eugeniusz Wąsiewicz, profesor doktor habilitowany (1934-2000)

Urodził się w Miłosławiu. Po maturze podjął studia na Akademii Medycznej w Poznaniu. Z wykształcenia był lekarzem chirurgiem i przez wiele lat pracował pod kierunkiem sławnego chirurga poznańskiego R. Drewsa. Z tego zakresu uzyskał doktorat i habilitację. Od połowy lat 70. poświęcił swą pracę sprawom społeczno-organizacyjnym medycyny. W tej dziedzinie jest autorem ponad 130 prac naukowych, w tym monografii i podręczników w języku polskim i obcym. W 1987 roku został profesorem, a w 1994 roku dyrektorem Instytutu Medycyny Społecznej Akademii Medycznej w Poznaniu. Był również przewodniczącym Sądu Lekarskiego Wielkopolskiej Izby Lekarskiej. Zmarł nagle latem 2000 roku w Poznaniu i tam został pochowany.

Jan Czerniak, ksiądz biskup (1906-1999)

Urodził się 21 grudnia w Sokolnikach, w powiecie wrzesińskim, w rodzinie chłopskiej Stanisława i Anny z d. Staniak. W 1918 roku podjął naukę w pruskim jeszcze progimnazjum we Wrześni, maturę zdał tutaj w 5. z kolei roczniku maturzystów. Po maturze podjął studia medyczne, ale już w 1927 roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Gnieźnie, gdzie studiował filozofię, a od 1929 roku teologię w seminarium poznańskim. W 1932 roku uzyskał święcenia kapłańskie z rąk ks. Kardynała Prymasa Augusta Hlonda. Prace duszpasterską rozpoczął od wikariatu w Strzelnie. W 1938 roku został powołany na asystenta kościelnego Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej. Na początku okupacji hitlerowskiej umieszczony został w obozie przejściowym w Kazimierzu Biskupim, skąd jeździł leczyć chorobę płuc do pobliskiego Konina. Choroba ta uratowała go od obozu koncentracyjnego. Latem 1940 roku uzyskał zgodę okupanta na wyjazd do GG, gdzie mieszkał początkowo w Radomiu, a później w Wysokim Kole k. Puław. W lutym 1945 roku przyjechał do Inowrocławia i od władz duchownych otrzymał parafię Smogulec-Chojna-Jaktorowo. W 1947 roku podjął pracę w Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie, w tym samym roku został też mianowany kanonikiem. 28 grudnia 1958 roku został mianowany biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej. Sakrę biskupią otrzymał 2 lutego 1959 roku z rąk ks. Kardynała Prymasa Stefana Wyszyńskiego. Od 1 stycznia 1989 roku przeszedł na emeryturę i mieszkał w Gnieźnie. Zawsze utrzymywał żywy kontakt z wrzesińskim liceum, uczestnicząc w zjazdach absolwentów od 1947 roku począwszy na 1994 roku kończąc. Kilka miesięcy przed śmiercią, w listopadzie 1998 roku, poświęcił trzeci szkolny sztandar. 2 lutego 1999 roku obchodził 40-lecie sakry biskupiej. Zmarł następnego dnia i pochowany został na cmentarzu Św. Piotra w Gnieźnie. W pogrzebie uczestniczyła delegacja wrzesińskiego liceum z poświęconym przez biskupa sztandarem.

Zbigniew Kiernikowski, ksiądz biskup doktor habilitowany

Urodził się 2 lipca 1946 roku w Szamarzewie, w parafii Sokolniki, w powiecie wrzesińskim. Tam też uczęszczał do szkoły podstawowej, a od 1960 roku do Liceum Ogólnokształcącego we Wrześni, gdzie w 1964 roku zdał maturę. W tym samym roku wstąpił na Politechnikę Poznańską, ale po zaliczeniu I roku podjął studia w Seminarium Duchownym w Gnieźnie. 6 czerwca 1971 roku uzyskał święcenia kapłańskie. Pracę duszpasterską rozpoczął w Trzemesznie, ale już w 1972 roku podjął studia biblijne w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie. W 1976 roku uzyskał licencjat nauk biblijnych, po czym studiował jeszcze w Wyższej Szkole Filozoficzno- Teologicznej we Frankfurcie na Menem oraz na Uniwersytecie w Monachium. W 1981 roku uzyskał doktorat nauk biblijnych w Papieskim Instytucie Biblijnym. Po powrocie do Polski był w latach 1981-1986 wykładowcą w Seminarium Duchownym w Gnieźnie, gdzie w latach 1982-86 pełnił też funkcję wicerektora. W 1987 roku został rektorem Papieskiego Instytutu Polskiego w Rzymie. Od tego też roku prowadził wykłady na Papieskim Uniwersytecie „Urbaniana” w Rzymie, a od 1989 roku na Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza z Akwinu „Angelicum”. W tymże 1989 roku został wyniesiony do godności kapelana papieskiego, a w 1998 roku prałata papieskiego. Od 2001 roku był postulatorem w pierwszym etapie procesu beatyfikacyjnego ks. Jerzego Popiełuszki. W tym samym czasie uzyskał habilitację. 28 marca 2002 roku papież Jan Paweł II ustanowił go biskupem ordynariuszem diecezji siedleckiej. Sakrę biskupią otrzymał w Rzymie w kwietniu 2002 roku.

Janusz Deresiewicz, profesor doktor habilitowany (1910-1992)

Urodził się we Wrześni i tu w 1928 roku zdał maturę w Państwowym Gimnazjum. Odbył studia prawnicze i ekonomiczne na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie potem pracował jako wolontariusz. Był aktywnym działaczem Akademickiego Koła Wrześnian, na łamach wrzesińskich wydawnictw pisał artykuły o tematyce regionalnej. Wziął udział w wojnie obronnej 1939 roku, potem mieszkał w Warszawie i w Krakowie. Po wojnie wrócił na Uniwersytet Poznański, poświęcając się pracy naukowej historyka. W 1955 roku został profesorem. Spośród prac naukowych szczególne znaczenie dla Wrześni ma napisana pod jego redakcją monografia „Ziemia wrzesińska”. W 1980 roku przeszedł na emeryturę. Zmarł w Poznaniu 26 lutego 1992 roku.

Kazimierz Gawęcki, profesor doktor (1915-2003)

Urodził się w Dakowach Suchych w d. powiecie grodziskim, jako syn Wincentego i Marii z d. Michałowskiej. Jego ojciec był kierownikiem szkoły w Dakowach S., a od 1920 roku szkoły powszechnej we Wrześni. W Państwowym Gimnazjum we Wrześni zdał maturę w 1933 roku, po czym podjął studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego. Ukończył je w roku 1939 i w tymże roku wziął udział w wojnie obronnej z Niemcami. W 1945 roku wrócił na UP jako pracownik naukowy i w 1948 roku uzyskał doktorat nauk rolniczych. Później pracował w Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu (przemianowanej potem na Akademie Rolniczą). W 1954 roku uzyskał tytuł profesora i równocześnie został rektorem tej uczelni, funkcje te piastował do 1959 roku. Całą swoją pracę zawodowo-naukową związał z WSR – AR. Zmarł w 2003 roku w Poznaniu.

Bogdan Zakrzewski, profesor doktor habilitowany (1916-2011)

Urodził się w 1916 roku w Poznaniu. Już jako gimnazjalista wykazywał talenty literackie, redagując „Echo Gimnazjalne”. Maturę w gimnazjum wrzesińskim zdał w 1934 roku, po czym podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Poznańskim. W czasie wojny przebywał w Generalnym Gubernatorstwie. Po wojnie w latach 1945–1954 pracował na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie w 1947 roku uzyskał doktorat. Od 1954 roku związany był z Uniwersytetem Wrocławskim, tu też w 1958 roku uzyskał profesurę, a w 1995 roku doktorat honoris causa. Był członkiem wielu towarzystw naukowych i literackich. W swym dorobku posiada 40 książek oraz 500 prac naukowych, głównie z zakresu literatury polskiej XIX wieku, w tym szczególnie twórczości A. Fredry i A. Mickiewicza.

Lech Stachowiak, ksiądz profesor doktor habilitowany (1926-1997)

Urodził się w Poznaniu. Szkołę powszechną ukończył w 1938 roku we Wrześni, tu też przed wybuchem wojny zdążył ukończyć I klasę gimnazjum. W czasie okupacji niemieckiej wraz z rodziną wysiedlony został do Generalnego Gubernatorstwa. Po wojnie wrócił do Wrześni, gdzie w Państwowym Gimnazjum i Liceum w 1947 roku zdał maturę. Już jako uczeń wykazywał wybitne zdolności językowe. Po maturze rozpoczął studia w Wyższym Seminarium Duchownym w Łodzi, skąd w 1949 roku wyjechał na studia teologiczne do Fryburga w Szwajcarii. Tam w 1952 roku przyjął święcenia kapłańskie, a w 1955 roku uzyskał doktorat z teologii. Później poświęcił się biblistyce i w 1962 roku uzyskał doktorat nauk biblijnych w Papieskim Instytucie Biblijnym. Od 1966 pracował na KUL-u, gdzie też w 1967 roku uzyskał habilitację, a w 1974 roku profesurę. Wykładał też na ATK w Łodzi. Był członkiem polskich i międzynarodowych towarzystw biblijnych, tłumaczem i redaktorem „Biblii Tysiąclecia” oraz redaktorem „Encyklopedii Katolickiej”. Od 1990 roku był członkiem Papieskiej Komisji Biblijnej. Zmarł nagle w Łodzi 1 sierpnia 1997 roku.

Czesław Wasielewski, profesor doktor habilitowany (1929-1996)

Urodził się w Powidzu. W 1949 roku zdał maturę w liceum wrzesińskim i podjął studia na Politechnice Gdańskiej, z którą związał się do końca życia. Tam uzyskał stopień doktora nauk technicznych, a potem habilitację w zakresie chemii organicznej. Pracował na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej, tu też uzyskał tytuł profesora. Jego specjalnością była synteza organiczna, chemia aminokwasów i peptydów oraz chemia związków fosforu. Zmarł niespodziewanie w pełni sił twórczych w 1996 roku.

Marian Kaczmarek, profesor doktor habilitowany (1934-1994)

Urodził się we Wrześni w rodzinie nauczycielskiej. Naukę szkolną rozpoczął dopiero po wojnie, ale, po odpowiednich egzaminach, od razu w gimnazjum, a potem w liceum wrzesińskim, gdzie w 1951 roku zdał maturę. Po studiach polonistycznych na UAM uzyskał tamże, w 1955 roku, magisterium. W latach 1955-65 pracował w Wydawnictwie Ossolioneum we Wrocławiu. W 1964 roku uzyskał na UAM doktorat i w tym samym roku rozpoczął pracę dydaktyczną w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu (od 1994 Uniwersytet Opolski). W 1973 roku uzyskał na Uniwersytecie Wrocławskim habilitację. Oprócz pracy naukowej, w której począwszy od magisterium po habilitację, a także w naukowych publikacjach, pozostawał wierny polskiemu pamiętnikarstwu XVI i XVII wieku, zajmował w swej uczelni różne stanowiska administracyjne – był prorektorem WSP, dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej, a ostatnich latach życia dyrektorem Zakładu Literatury Staropolskiej i Oświeceniowej. W 1983 został profesorem. Umarł w pełni sił twórczych w 1994 roku.

Bernard Kobielski, profesor doktor habilitowany (1933-1996)

Urodził się w Sławsku Wielkim k. Kruszwicy, ale jeszcze w tym samym roku wraz z rodziną przeniósł się do Wrześni. W 1939 roku Niemcy wysiedlili rodzinę do Radomia, a potem do Zwolenia w GG. W 1945 roku, już bez ojca, zamordowanego przez Niemców, wrócił do Wrześni, tu w 1948 roku ukończył SP nr 1, a w 1951 roku zdał maturę w liceum. W czasach licealnych był wybitnym sportowcem i to zadecydowało o jego dalszym życiu. Po studiach na AWF w Poznaniu, gdzie był członkiem AZS-u, uzyskał w 1955 roku magisterium. Jeszcze jako zawodnik podjął pracę trenerską w lekkiej atletyce. We Wrześni stworzył LKS „Orkan”. Prowadząc równocześnie badania naukowe i trenując zawodników uzyskał w 1971 roku doktorat, a w 1976 roku tytuł trenera klasy mistrzowskiej. Od 1974 roku był kierownikiem Studium Wychowania Fizycznego i Sportu Akademii Medycznej w Poznaniu. W 1992 roku uzyskał habilitację, a w 1993 roku stanowisko profesora w poznańskiej AM. Zmarł niespodziewanie w 1996 roku.

Paweł Mielcarek (1916-2014)

W sobotę 22 listopada 2014 roku, prawie dokładnie miesiąc po swoich 98 urodzinach, zmarł we Wrocławiu pan Paweł Mielcarek. Był nie tylko najstarszym (matura w 1935 roku), ale też chyba najbardziej emocjonalnie związanym ze swoją szkołą absolwentem wrzesińskiego liceum, w czasach jego nauki noszącego nazwę 8-klasowego Państwowego Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza we Wrześni. Ten związek mobilizował go do odwiedzania liceum przy okazji różnych szkolnych uroczystości i tak zupełnie bez okazji. Zawsze mówił, że otacza go tu „genius loci”. Bywał w szkole wielokrotnie, bardziej intensywnie od początku lat 80. ubiegłego stulecia. Wówczas podarował dla Izby Tradycji Szkoły szereg osobistych pamiątek z czasów gimnazjalnej młodości i czasów okupacji hitlerowskiej. Może już wówczas myślał o spisaniu wspomnień z całego swojego życia, ale trzy jego wspomnieniowe książki, wydane własnym nakładem zaczęły powstawać dopiero, kiedy ich autor miał ponad 80 lat. W spisywaniu wspomnień nie zachował kolejności chronologicznej. Najpierw, w 2003 roku, powstała książka „Zmarnowane lata”, opisująca jego losy w czasie II wojny światowej. We wstępie do niej autor napisał: „Nigdy nie podjąłbym się napisania tych wspomnień, gdyby nie natarczywe namowy moich kochanych wnuczek....”. O swojej drugiej książce, ukończonej w 2004 roku, zatytułowanej „Echa młodości”, a poświęconej wczesnemu dzieciństwu, czasom szkolnym i okresowi studiów napisał do mnie: „Pisałem ją z długimi przerwami, bo nie miałem przekonania o słuszności rozpisywania się o powszednim życiu i banalnych przygodach młodego wieku. Jednak wszystkie moje wnuki przyparły mnie do muru, abym dla nich tę sagę rodzinną doprowadził do końca trzeciego tomu”. Tym trzecim tomem są wspomnienia z czasów powojennych. Trudno tu opisywać całe życie Pawła Mielcarka, ograniczę się więc do krótkiego opisu czasu jego młodości, koncentrując się na „latach zmarnowanych”, jak je sam nazwał. Urodził się 21 października 1916 roku w Miłosławiu w rodzinie kupieckiej. Otrzymał imię po swoim dziadku, który około 1880 roku w nabytym przy miłosławskim rynku domu założył firmę „P. Mielcarek”. Działalność handlową kontynuowali jego rodzice, a po śmierci ojca, który umarł, kiedy Paweł junior miał 6 lat, tylko matka. Dzieciństwo i czasy szkoły powszechnej spędził w Miłosławiu z dwuletnią przerwą, kiedy przebywał u rodziny na Pałukach. Jako 10-latek rozpoczął naukę we wrzesińskim gimnazjum, do którego dojeżdżał pociągiem. W czasach gimnazjalnych zaczął – jak sam napisał - „przepoczwarzać się z chłopca w młodzieńca” i przeżył pierwszą miłość. Gimnazjalne czasy w sferze życia „naukowego” i osobistego znakomicie opisał w swoich wspomnieniach. W maju roku 1935 zdał maturę, a we wrześniu rozpoczął służbę wojskową na Kursie Podchorążych Rezerwy 17 Dywizji Piechoty w Gnieźnie. Kurs ukończył rok później w stopniu plutonowego podchorążego rezerwy i rozpoczął studia w Akademii Stomatologicznej w Warszawie. 31 sierpnia 1939 roku został zmobilizowany do Ośrodka Zapasowego 17 DP w Skierniewicach. W tym momencie zaczęła się jego wojenna epopeja. W wyniku działań wojennych dostał się do Kowla, gdzie 18 września dowiedział się o agresji sowieckiej, a 22 września dostał się do sowieckiej niewoli. W ciągu dwóch następnych miesięcy jeździł z pilnowanym przez NKWD transportem polskich oficerów i żołnierzy po różnych obozach na terytorium ZSRR, od Kijowa po Moskwę, jakby Rosjanie jeszcze wtedy nie wiedzieli, co zrobić z Polakami – jeńcami. Dopiero w drugiej połowie listopada 1939 roku nastąpiła wymiana jeńców między ZSRR a Niemcami. Nie dotyczyła ona oficerów. Co się stało w ciągu następnych miesięcy z polskimi oficerami, jest powszechnie wiadomym. Paweł Mielcarek z grupą kolegów jako Wielkopolanin, a więc aktualnie „podddany” niemiecki mógł wrócić, jak miał nadzieję, do domu. Nadzieja okazała się złudna; zamiast w domu przebywał w kilku w hitlerowskich obozach jenieckich. Dopiero w styczniu 1940 roku nawiązał korespondencyjny kontakt z rodziną w Miłosławiu, a wiosną rozpoczął pracę w niemieckich gospodarstwach rolnych, czyli „u bauerów” w głębi Rzeszy. W połowie lutego 1942 roku otrzymał możliwość powrotu w rodzinne strony. Musiał jednak podjąć tam pracę. Firma rodziców w Miłosławiu była pod zarządem niemieckim, dostał więc nakaz pracy u niemieckiego dentysty we Wrześni, do której dojeżdżał pociągiem tak, jak w czasach gimnazjalnych,. Od tamtego czasu upłynęło tylko 7 lat, ale zmieniło się wszystko. We Wrześni włączył się w konspirację Armii Krajowej, w której działali już jego gimnazjalni koledzy Antoni Gendek (matura 1936) i Norbert Sommerfeld (matura 1934). Obaj okazali się postaciami tragicznymi. W styczniu 1943 roku Paweł Mielcarek został w strukturach AK awansowany do stopnia podporucznika z mianowaniem na komendanta Placówki Miłosław. Latem 1943 roku Niemcy wpadli na trop wrzesińskiego podziemia. Aresztowani zostali Gendek i Sommerfeld, a Paweł Mielcarek, w porę ostrzeżony, został przerzucony do Łodzi a stamtąd nielegalnie przez granicę do Generalnego Gubernatorstwa. W krótkim czasie znalazł się w Warszawie. Tam w fałszywych papierach napisane miał, że nazywa się Paweł Michalski, urodzony 21 października 1910 roku w Kosowie Poleskim. W Warszawie, w której studiował przed wojną, zaangażował się w podziemnej służbie zdrowia AK. W tym czasie zetknął się znów z Norbertem Sommerfeldem, który według niego był (po niespodziewanym uwolnieniu przez Niemców z aresztu) niemieckim szpiclem policyjnym wypuszczonym „na wabia”. Dalsze losy Sommerfelda to inna historia. Natomiast Antoni Gendek z więzienia hitlerowskiego nie wyszedł i został stracony w lutym 1944 roku. Latem 1944 roku Paweł Mielcarek ukończył „podziemne” studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Ziem Zachodnich w Warszawie. Wziął udział w Powstaniu Warszawskim, po klęsce którego znów dostał się w niewoli niemieckiej. Znalazł się w obozie przejściowym koło Hannoweru i został zwyczajnym robotnikiem przymusowym - pracował w montowni pocisków armatnich, która mieściła się w nieczynnej kopalni soli a przez pewien czas w gabinecie dentystycznym, w zawodzie który zdobył na studiach. W kwietniu 1945 roku w warunkach pogłębiającego się chaosu przed nieuchronnie zbliżającą się klęską wojenną hitlerowskich Niemiec Paweł Mielcarek uciekł z niewoli i wkrótce dostał się w ręce Amerykanów. Początkowo pod patronatem aliantów zachodnich zamierzał uzyskać dyplom stomatologii i medycyny na uniwersytecie w Bonn, ostatecznie jednak wiosną 1946 roku wrócił do kraju. Tyle o wojennych losach, które mogłyby zapełnić niejeden życiorys. A przecież w momencie powrotu nie upłynęła nawet trzecia część jego życia. Pan Paweł Mielcarek na swoje, w zamierzeniu ostatnie, spotkanie ze szkołą przyjechał w październiku 2008 roku. Nie uczestniczył kilka miesięcy wcześniej w zjeździe absolwentów, bo chciał pożegnać się ze swoją szkołą indywidualnie, bez zjazdowego gwaru. Okazało się jednak, że nie było to spotkanie ostatnie, bo dał się przekonać do udziału w uroczystościach 90-lecia liceum w czerwcu 2009 roku. Potem nasz kontakt ograniczył się do coraz rzadszej wymiany listów. W jednym z nich pisałem do pana Pawła, z którym – rzec można – się zaprzyjaźniłem: „Podczas lektury Pańskich książek i po niej cisnęło mi się na usta sporo pytań, może nawet nazbyt osobistych. Może kiedyś przy następnym spotkaniu nabiorę śmiałości i zadam je Panu”. Osobistego spotkania już nie było, pozostały tylko rozmowy telefoniczne. Przez telefon też otrzymałem wiadomość o jego śmierci. Choć wszyscy wiemy, że, „Statutum hominibus est mori” (w statusie ludzi jest śmierć), to śmierć pana Pawła Mielcarka jest dla wrzesińskiego liceum i dla mnie osobiście bardzo smutnym wydarzeniem; odszedł człowiek, który był historią tej szkoły. Według własnej woli pochowany został w grobie rodziców na cmentarzu parafialnym w Miłosławiu 29 listopada 2014 r.

Autorem powyższych biogramów jest Marian Torzewski

Ksiądz Profesor Ryszard Figiel (1940 – 2021)

Ryszard Figiel urodził się 15 stycznia 1940 roku we Wrześni. W roku 1953 ukończył Szkołę Podstawową nr 1, w roku 1957 wrzesińskie Liceum Ogólnokształcące. Od dziecka jego zainteresowania skupiały się wokół muzyki. Uczył się prywatnie gry na skrzypcach. Miał wielu kolegów, z którymi spotykał się z często poza lekcjami. Jednak decyzję o wstąpieniu do Seminarium utrzymał w tajemnicy, nie bez powodu. W owych czasach kandydaci na księży byli natychmiast wcielani do jednostek wojskowych o zaostrzonym rygorze. To był jedyny powód utrzymaniu swej decyzji w tajemnicy. Nadal utrzymywał serdeczne kontakty ze swymi koleżankami i kolegami szkolnymi. Po maturze podjął studia w Seminarium Duchownym w Gnieźnie, które ukończył w 1963 roku. Przez 2 lata był wikarym w Pobiedziskach. Decyzją władz kościelnych został w 1965 roku skierowany na studia w Instytucie Muzykologii Kościelnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, które ukończył z tytułem magisterskim w 1970 roku. Odtąd, aż do 2008 roku był wykładowcą muzyki kościelnej, dyrektorem i dyrygentem Chóru Prymasowskiego przy Bazylice Archikatedralnej. W 1972 roku założył Studium Muzyczne dla organistów Archidiecezji Gnieźnieńskiej z filią w Bydgoszczy. W roku 1994 został Kanonikiem Honorowym Kapituły Kolegiackiej św. Jerzego na Zamku Gnieźnieńskim. Przez wiele lat był referentem Kurii Metropolitalnej ds. muzyki kościelnej. Pełnił także osobisty nadzór nad odbiorami technicznymi nowych dzwonów i organów, także po ich remoncie. Z racji prowadzenia zajęć, wykładów i ćwiczeń na Wyższym Seminarium Duchownym przysługiwał mu tytuł profesora. Ksiądz prof. mgr Ryszard Figiel był niewątpliwym autorytetem w zakresie swych dokonań. Nie przypadkiem Mszy św. pogrzebowej, która była 25 listopada we wrzesińskiej Farze, przewodniczył Abp Wojciech Polak w asyście 40 księży. Po uroczystości kościelnej odbył się pogrzeb na cmentarzu komunalnym we Wrześni.

Prof. dr hab. Zenon Węglarz.

Urodził się w roku 1940 w Miejskiej Górce (pow. Rawicz). W roku 1957 ukończył wrzesińskie liceum i w tym samym roku podjął studia w Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu. Studia dokończył w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (1962 r). Swoje życie zawodowe i naukowe związał z tą Uczelnią , gdzie pracuje do dziś. Tam obronił doktorat, habilitację, tytuł profesora nauk rolniczych nadano mu w 2001 roku. Dwa lata później został mianowany na stanowisko profesora zwyczajnego. Kierunki zainteresowań naukowych profesora koncentrują się na roślinach leczniczych i aromatycznych – ich zróżnicowaniu genetycznym i chemicznym, oraz aktywności biologicznej. Prowadził i prowadzi nadal w szerokim zakresie badania we współpracy z ośrodkami krajowymi i zagranicznymi z Niemiec, Gruzji,, Mongolii, Islandii, Malezji, Indonezji, Indii i Egiptu. Jest członkiem Komitetu Nauk Ogrodniczych PAN, członkiem rad naukowych wielu instytutów i instytucji związanych z charakterem jego badań naukowych. Jako wybitny specjalista w hodowli roślin zielarskich organizował liczne wyprawy naukowe do wielu krajów na świecie, szczególnie w Europie i Azji. Stworzył unikatową w skali europejskiej „Kolekcję roślin leczniczych i aromatycznych krajowego i obcego pochodzenia” liczącą ponad 800 obiektów. Organizował i brał czynny udział w kilkudziesięciu krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych. Realizował także liczne projekty badawcze krajowe ( PAN, KBN, NCN, NCBiR,MRiRW, ARiMR), również międzynarodowe, w tym z UE. Ściśle współpracuje firmami zielarskimi (Polfa, Martin Bauer Polska, Herbapol). Dorobek naukowy profesora to: ponad 180 artykułów naukowych publikowanych w renomowanych czasopismach naukowych, 20 skryptów, podręczników i opracowań książkowych dotyczących roślin zielarskich i warzywnych. Przez wiele lat był m. innymi kierownikiem Zakładu Roślin Leczniczych i kierownikiem Katedry Roślin Warzywnych i Leczniczych. Swoim dorobkiem naukowym zasłużył sobie na umieszczenie Go w galerii zasłużonych absolwentów wrzesińskiego liceum.

Prof. dr hab. Maria, Danuta Kaliszewska – Drozdowska (1941 - 2003).

Urodziła się w Lipie (obecnie województwo lubelskie). Rodzice przed wojną mieszkali we Wrześni i okupację przeżyli na wygnaniu. Po wojnie wrócili do Wrześni. Maria, Danuta (używała drugiego imienia) tam ukończyła szkołę podstawową i w 1959 roku zdała maturę w tutejszym liceum. W tym samym roku podjęła studia biologiczne na Wydziale BiNoZ (Biologii i Nauk o Ziemi) Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, które ukończyła w roku 1964 broniąc pracę magisterską poświęconą antropologicznej ocenie poznańskich noworodków. Podjęła pracę naukową w Zakładzie Antropologii, w którym pracowała aż do przejścia na wcześniejszą emeryturę spowodowaną złym stanem zdrowia. Tam obroniła doktorat, pracę habilitacyjną i w 1990 roku zyskała tytuł profesora nadzwyczajnego. Będąc już w randze profesora, pełniła funkcję zastępcy dyrektora ds. dydaktycznych Instytutu Antropologii UAM. Zgodnie z obraną specjalizacją zajmowała się ontogenezą i auksologią ze szczególnym uwzględnieniem okresów życia płodowego, dziecięcego i młodzieńczego. W tej dziedzinie stała się ekspetem na skalę ogólnopolską. Swymi badaniami podważyła celowość stosowana miernika oceny stanu rozwoju noworodka i małego dziecka. W to miejsce przygotowała własne normy rozwojowe. Prof. M D Kaliszewska-Drozdowska stała się uznanym autorytetem nie tylko dla antropologów, także neonatologów, pediatrów i przedstawicieli wielu dyscyplin medycznych. Ściśle współpracowała m. innymi z Instytutem Matki i Dziecka, Centrum Zdrowia Dziecka, Instytutami Pediatrii, Ginekologii i Położnictwa, Medycyny Społecznej w Poznaniu i innych uczelni medycznych w kraju. Pani profesor była osobą pełną empatii, życzliwości i bardzo lubianą zarówno przez studentów, jak i wszystkich , z którymi współpracowała.

Prof. dr hab. farm. Roman Dobrucki. Urodzony w roku 1937.

Absolwent Liceum w roku 1955. Studia farmaceutyczne ukończył w poznańskiej Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego. Do przejścia na emeryturę pracował w Katedrze i Zakładzie Technologii i Postaci Leku na Uniwersytecie Medycznym ( w roku 2007 uczelnia zmieniła nazwę).

Opracowanie: Andrzej Deckert, absolwent z 1957 roku. Magister wf (1961), dr n. biol. (1999).